Regulatorna tela koja vrše funkciju kontrole poslovanja banaka u Republici Srpskoj i Federaciji Bosne i Hercegovine donela su, kao i druge države regiona, mere čiji je cilj olakšavanje otplate obaveza koje fizička i pravna lica imaju prema bankama u Republici Srpskoj, odnosno prema bakama i nedepozitnim finansijskim institucijama (mikrokreditne organizacije i lizing društva) u Federaciji Bosne i Hercegovine, a istovremeno i očuvanje stabilnosti finansijskog sistema.
Odluke Agencija za bankarstvo
Agencija za bankarstvo Republike Srpske je dana 20. marta 2020. godine usvojila Odluku o privremenim mjerama bankama za ublažavanje negativnih ekonomskih posledica uzrokovanih virusnim oboljenjem „Covid-19“. Istog dana Agencija za bankarstvo Federacije Bosne i Hercegovine usvojila je Odluku o privremenim mjerama za tretman kreditnih obaveza fizičkih i pravnih lica u bankama i nedepozitnim finansijskim institucijama (mikrokreditne organizacije i lizing društva). Navedenim odlukama je definisano da banke i nedepozitne finansijske institucije odobravaju olakšice korisnicima finansijskih usluga (fizičkim i pravnim licima), čiji je cilj prevazilaženje poteškoća sa kojima se isti suočavaju usled negativnih ekonomskih posledica uzrokovanih pandemijom. Nadalje, cilj je olakšavanje građanima i privredi da u narednom periodu uredno izmiruju svoje obaveze.
Šta se konkretno preduzelo?
U skladu sa navedenim, banke i nedepozitne finansijske institucije su u obavezi da identifikuju korisnike finansijskih usluga čija je kreditna sposobnost smanjena ili će biti smanjena zbog pomenutog virusnog oboljenja. Dakle, korisnici ne mogu biti oni dužnici koji su već u docnji sa izmirivanjem svojih obaveza duže od 90 dana.
Nakon identifikacije korisnika, istima treba da se odobri neka od sledećih mera: moratorijum u otplati obaveza koji ne može biti duži od 6 meseci, grejs period u trajanju od maksimalno 6 meseci (samo za kredite kod kojih se obaveze izmiruju u anuitetima), produženje roka otplate, odobravanje kredita za likvidnost i/ili neka druga mera za koju se smatra da bi mogla da olakša izmirenje obaveza korisnika. Banka može korisnicima sa istim karakteristikama ponuditi i kombinaciju prethodno navedenih mera. Pri tome, moratorijum se može inicijalno odobriti za vreme trajanja vanredne situacije u Republici Srpskoj, odnosno stanja prirodne ili druge nesreće na teritoriji Bosne i Hercegovine u cilju identifikovanja seta mera koje mogu biti najdelotvornije za navedenog klijenta ili grupu klijenata.
Poređenje sa merama Narodne banke Srbije
U poređenju sa odlukom koju je Narodna banka Srbije usvojila dana 17. marta 2020. godine identifikovano je sledeće:
Cilj odluke i preduzetih mera
Opisane Odluke regulatornih tela između ostalog imaju između ostalog i cilj da spreče značajniji uticaj virusnog oboljenja na finansijski položaj banaka i omoguće održavanje nivoa kapitala banaka u skladu sa njihovim rizičnim profilom. U skladu sa navedenim banke treba u narednom periodu da razmotre potrebu da dobitak ostvaren u toku 2019. godine zadrže u banci i odlože ili otkažu isplatu dividendi akcionarima, kao i varijabilne naknade organima upravljanja i zaposlenima u funkcijama koje se bave preuzimanjem rizika. Istovremeno, omogućeno je bankama korišćenje zaštitnog sloja za očuvanje kapitala.
Za više informacija možete nas kontaktirati na covid19@geciclaw.com
